Geschreven voor CNV Onderwijs
Het aantal gepensioneerde leraren dat weer voor de klas staat, blijft groeien. De tekorten op de scholen worden steeds vaker opgevuld door 65+’ers die de klas nog niet zat zijn of terugkeren naar een oude liefde. “Ik vind het weer heerlijk.”
Van primair onderwijs tot middelbare scholen en mbo’s, overal groeit het lerarentekort vanwege de vergrijzing. Steeds vaker zorgen gepensioneerde leraren voor de gewenste opvulling. Waar er in 2014 nog 341 gepensioneerden voor de klas stonden, waren dit er in 2016 al 1201, blijkt uit cijfers van pensioenfonds ABP.
Ook GoudGrijs, onderwijsbemiddelaar voor 55+’ers en 65+’ers, merkt dat het aantal stijgt. “Wij bestaan nu zeven jaar en het aantal is wel verdubbeld”, aldus Willem Driessen, eigenaar van GoudGrijs. Er wordt het hardst gezocht naar leraren Nederlands, gevolgd door wiskunde, scheikunde, natuurkunde en Duits. “Als een school een zieke docent heeft, is er geen tijd om via een vacature een docent te werven en een sollicitatieprocedure te doorlopen. Dan ben je zo vijf weken verder. Als ze ons bellen is er veel sneller een vervanger.”
Lesgevende taken
De docenten die bij GoudGrijs zijn aangesloten, zitten niet op de schopstoel. Ze zijn niet inkomensafhankelijk, de AOW en het pensioen zijn goed geregeld. “Als er een verzoek komt, kunnen de invallers ja of nee zeggen. Het werk gaat dan voornamelijk om lesgeven en nakijken, toetsen afnemen en vergaderen over de leerlingen. De vergaderingen die hen niet aangaan hoeven niet te worden bijgewoond. Soms worden de proefwerken ook door de sectie gemaakt. Dat is wel een voordeel.”
De leraren worden ingevlogen voor zo lang dat nodig is. “Sommigen vallen in een schooljaar op meerdere scholen in. En soms is een zieke eerder weer terug en stopt de opdracht eerder. Een zieke kan er ook langer uit liggen, dan geven de leraren een maximale tijd op die ze willen werken.” De grootste groep die zich bij GoudGrijs meldt wil nog werken omdat ze het leuk vinden. “Het is een groep met veel kennis en ervaring. Soms zijn het ook mensen die hun baan hebben verloren, maar wel vakinhoudelijke kennis hebben. Ook zij kunnen van grote waarde zijn.”
Herintreder
Alex Oostendorp gaf tot 1985 zo’n vijftien jaar Nederlands op een pedagogische academie in Den Helder en Alkmaar. “Ik ben daarna het zakenleven ingegaan en heb in het buitenland gewoond en gewerkt.” Eenmaal terug in Nederland dacht Oostendorp met romantische gevoelens terug aan voor de klas staan. Inmiddels is hij 65 jaar, maar nog niet gestopt met werken. “Ik ben een herintreder wat betreft het leraarschap.”
Oud-collega’s waarschuwden Oostendorp dat het allemaal niet meer zo mooi en makkelijk is tegenwoordig. “Toch heb ik me bij GoudGrijs ingeschreven.” Half oktober is hij begonnen op het Erasmus College in Zoetermeer. “Ik vind het heerlijk. Ik heb deze weken met een glimlach op mijn gezicht lesgegeven. Het communiceren met deze groep tieners, ik vind het weer erg leuk.” Oostendorp hoopt vooral om leerlingen te enthousiasmeren over het vak. “Ik probeer met mijn lessen zoveel mogelijk aan te sluiten bij de actualiteit, Dat werkt erg motiverend en maakt ook voor mij het lesgeven nog boeiender.”
Van vmbo tot gymnasium
Ook Boudewijn Chorus staat weer voor de klas, na een carrière in de journalistiek. “Ik ben in 2001 voor de klas gaan staan en werkte toen nog parttime in de vakbladenjournalistiek en voor een uitgeverij. Destijds was er ook al een lerarentekort, zeker in het zuiden.” Het was voor Chorus niet moeilijk om de zij-instroomopleiding bij Fontys te doen en zo de lesbevoegdheid te halen. “Ik liep een stage als docent Nederlands op een grafische mbo-school in Boxtel, kreeg daar een baan en ben tot 2012 gebleven, tot ik 65 jaar oud was.” Chorus stopte toen ook zijn werk in de journalistiek.
“Mijn vrouw is zes jaar jonger en ik wilde niet alleen achter de geraniums gaan zitten.” Na een afscheid in Boxtel kwam hij bij GoudGrijs terecht, nu ruim vijf jaar geleden. “Inmiddels heb ik ook lesgegeven op stadsscholen, scholen in achterstandswijken, van vmbo tot gymnasium. Ik vind het ook goed dat ik niet ben blijven hangen in het mbo-onderwijs. Daardoor is mijn ervaring breder.”
Leuke contacten
Chorus begrijpt het goed dat leraren na een carrière van veertig jaar niet staan te springen om langer te blijven. “De latere instromers vanuit het bedrijfsleven zijn dan een fantastisch voordeel. Zij weten ook hoe de wereld in elkaar steekt.” Chorus kan veel voordelen opnoemen van het invalwerk. “Op alle scholen had ik leuke contacten en teams. Ik ga ook naar de mentorbijeenkomsten om te horen hoe de leerlingen het doen, maar dat deed ik vrijwillig.”
Chorus noemt het gros van de leerlingen vrolijk en jeugdig. “Het houdt mij ook jong. Ik moet van alles regelen, loop van hot naar her en blijf actief. En je hoort de mooiste verhalen van de leerlingen, over bijbaantjes en verhalen van thuis. Het doet me goed en ik krijg dankbaarheid terug.” Momenteel geeft hij les in Coevorden aan mavo-4 klassen. Straks draagt Chorus de leerlingen weer over aan de oorspronkelijke docent en is de achterstand ingehaald. “Als hij niet terugkomt, ga ik door tot de examens.”
Dit verhaal is verschenen in het magazine van CNV Onderwijs